Rinoplasti, burnun tüm anatomik bölgelerine yeniden şekil verme ameliyatlarına verilen isimdir. Burun tıkanıklığı, burunda şekil bozukluğu, tekrarlayan baş ağrısı, sinüzit gibi şikayetler nedeniyle yapılır. Burun anatomik yapısı veya geçirilen travmalar sonrası kıkırdak ve kemik yapılarda gelişen kırılma, eğrilme, yanlış kaynama, dokuların üst üste geçmesi, yumuşak dokulardaki şekil bozuklukları, burnun iç ve dışında şekil bozukluklarına neden olabilir. Tüm bu durumlar burun sırtında “hump” adı verilen kemik ve kıkırdak çıkıntılar, eğrilikler, asimetrilere neden olabilir.
Rinoplasti Ameliyatının Çeşitleri
Burnun nefes ve koku alma fonksiyonlarını iyileştirme amacıyla “Fonksiyonel Rinoplasti;” görünümünü düzeltmek ve değiştirmek amacıyla yapılan işlemlere “Estetik Rinoplasti” denilir.
Ameliyat ilk kez yapılıyorsa” Primer Rinoplasti,” birden fazla kez yapılıyorsa “Revizyon Rinoplasti,” kişinin genetik yapısına bağlı olan burun şeklini değiştirmek amacıyla yapılıyorsa “Etnik Rinoplasti,” sadece burun ucu üzerinde çalışılacaksa “Tip Rinoplasti” gibi yapılan cerrahiyi tanımlamak için isimler veriyoruz.
Ameliyat Süreci
Genellikle genel anestezi altında yapılır. Çok küçük anatomik bölgeye sınırlı bir işlem yapılacaksa lokal anestezi kullanılabilir. Tam teşekküllü hastane ve ameliyathanelerde gerçekleştirilmelidir. Yapılacak işlemlere bağlı olarak ortalama 2-3 saat civarı sürer, fakat “greft” gibi özellikli işlem gerektiren olgularda 6 saate kadar uzayabilir.
Başlıca “kapalı” ve açık olmak üzere iki yaklaşım vardır. “Kapalı Rinoplasti” yaklaşımında ciltte kesi olmaz. Kesiler burun içinden ve burun kanatlarının altından yapılır. “Açık Rinoplasti” yaklaşımında burun ucu altında ciltte kesi yeri vardır. Ameliyatta bu yaklaşımları seçmek cerrahın deneyimi ve yapılacak işlemlere bağlıdır. Burun septumunda, kemik ve kıkırdak yapılarda büyük değişiklikler yapılacak ve “greft” adı verilen kıkırdak parçalar yerleştirilecekse “açık teknik” tercih edilmek zorundadır. Sınırlı ve küçük işlemler yapılacaksa “kapalı” yaklaşım kullanılabilir.
Her cerrahın yetiştiği ekole bağlı olarak kullandığı teknik ve aletler farklılık gösterebilir. Cerrah deneyimli olduğu yöntem ve aletlerle başarılı sonuçlar elde edebilir.
Hangi Yaşta Yapılır?
Rinoplasti ameliyatının en erken yaşı kişisel farklılıklar gösterir. Kemik büyümesinin sonlandığı 18-21 yaşlardan sonra yapılabilir. Fakat estetik amaçla yapılan Rinoplasti için, kişinin çehresinde kalıcı bir değişiklik oluşacağı için karar verme olgunluğuna ulaşmış olmasını öneririm. İleri yaşlar için anestezi kontrendikasyonu yani ameliyat engel durumu olmadığı sürece sınır yoktur.
Ameliyat Öncesi Hazırlık Nasıl Yapılır?
Hastanın tıbbi öyküsü, özgeçmiş ve varsa bilinen hastalıkların ve kullandığı ilaçların mutlaka hekimi tarafından bilinmesi gereklidir. Kan sulandırıcı ilaçlar ameliyat öncesi kesilerek yerine faklı ilaçlar başlanabilir. Doğum kontrol ilaçları pıhtılaşmayı artırabilir. Yine ameliyat öncesi kullanılan yeşil çay gibi bitkisel çaylar ve bitkisel ilaçlar kanamayı artırabilir. Sigara, alkol ve diğer keyif verici madde kullanımının bildirilmesi de önemlidir.
Ameliyat öncesi anestezi hazırlığı için, anestezi doktoru tarafından muayene ve bazı tetkikler yapılır. Bu tetkikler sonrası, ameliyata engel veya ameliyatı riskli kılan bir durum varsa ortaya konulur. Bazen ameliyatı bir süre ertelemek gerekebilir. Hastanın ameliyat öncesi değerlendirilmesi bu nedenle önemlidir.
Ameliyat Sonrası Nasıldır?
Ameliyat tamamlandığında, her iki burun boşluğuna “Septuma Silikon Splint (Stent),” burun sırtına ise burun alçısı (Plastik Ateli/Termal Splint/Thermal Cast) yerleştirilir. Vakanın özelliğine göre burun içi splintleri 2 ile 7. günlerde; burun sırtı splinti ise 7 ile 10. günlerde çıkarılır.
Ameliyattan sonra göz çevresinde ödem ve morarma beklenir. Bunun daha az veya fazla olması kişinin cilt ve doku yapısına, uygulanan cerrahi tekniğe bağlıdır. Daha az olması için ameliyattan hemen sonra burun çevresine soğuk kompres veya buz uygulaması önerilir. Buz uygulamasının her 30 dakikada bir 10-20 dakika kadar sürelerle 3-4 gün düzenli uygulanması çok önemli ve etkilidir. İlk birkaç günü kanlı burun akıntısı olabilir. Burun içine kabuklanmayı önleyici, iyileşmeyi hızlandıran nazal burun spreyleri ve jelleri kullanılabilir. Burun ucundaki dikişlerin enfeksiyon kapmaması için antibiyotikli merhem kullanılabilir. Burun sırtındaki plastik ateller çıkarıldıktan sonra cilt temizliği sağlanır. Ameliyattan sonra 2 ay boyunca ağır spor yapılmamalıdır. Bunun yerine yürüyüş önerilir. Ameliyat sonrası 3 ay boyunca gözlük takılması ve güneşe maruziyet yasaklanır.
Ameliyat sonrası burun cildi ödeminin tamamen çözülmesi 6 ayı ve iyileşmenin tamamlanması 1 yılı bulur.
En erken revizyon cerrahisi 1 yıl tamamlandıktan sonra yapılabilir.